بیسموت چیست؟

تاریخچه فلز بیسموت

در پوسته خارجی زمین، بیسموت(bismuth) به میزان دو برابر طلا  یافت می‌شود.بیسموت از عناصر شیمیایی جدول تناوبی می باشد. نشانه کوتاه آن Bi و عدد اتمی آن ۸۳ است. بیسموت فلز ضعیف سه ظرفیتی، سفید بلورین، سنگین و شکننده ای است که اثر خفیفی از رنگ صورتی در آن وجود دارد و از نظر شیمیایی شبیه آرسنیک و آنتیموان است.

بیسموت (bismuth)از دوران باستان برای بشر شناخته شده بود اما بسیاری از اوقات با سرب و قلع اشتباه گرفته می شد تا اینکه " کالد جفری جونین " در سال ۱۷۵۳ تمایز آن را از سرب اثبات کرد. ریشه واژه بیسموت به درستی مشخص نیست ممکن است برگرفته از واژه عربی " بی اثمد " شبیه به سنگ سرمه یا واژه های آلمانی masse weisse و wismuth به معنی جرم سفید باشد که در سده شانزدهم میلادی به صورت واژه لاتین bisemutum درآمده است.

مهم ترین سنگ معدن های بیسموت بیسموتینیت و بیسمیت هستند. بیسموت بومی‌را بیشتر از استرالیا، بولیوی و چین استخراج می‌کنند. در سال ۲۰۱۰ تولید جهانی بیسموت ۸۹۰۰ تن بود که بیشترین حجم آن از چین (۶۵۰۰ تن)، پرو (۱۱۰۰ تن) و مکزیک
(۸۵۰ تن) استخراج شد.

نحوه واردشدن بیسموت به چرخه صنعت

بیسموت (bismuth)همیشه به طور عمده به عنوان یک محصول ثانویه از تصفیه سرب تولید می‌شود. تا پیش از جنگ جهانی دوم تقاضای بازار برای بیسموت کم بود و فقط در حد تولیدات دارویی به کار می‌رفت. در طول جنگ جهانی دوم، بیسموت به عنوان یک ماده استراتژیک قلمداد شد که برای لحیم کاری، ساخت آلیاژهای گداخت پذیرو سیم به کار برده می‌شد.در ارتباط با اثرات مضر بیسموت لازم به ذکر است که میزان سمی‌بودن آن به عنوان یک فلز سنگین کم است. با توجه به این که سمی‌بودن سرب در سال های اخیر بیشتر آشکار شده ، استفاده از آلیاژهای بیسموت به جای سرب رو به افزایش است. علاوه بر سرب، بیسموت نسبت به دیگر فلزات سنگین از جمله آنتیمونی کم خطرتر است و در طبیعت انباشت زیستی نمی‌شود. ترکیبات بیسموت انحلال پذیری کمی‌در خون دارند و به راحتی از طریق ادرار دفع می‌شوند. در آزمایش های بلند مدتی
(تا ۲ سال) که روی حیوانات انجام شده اند این نتیجه به دست آمده که ترکیبات بیسموت اثرات سرطان زا، جهش زا و تراتوژنیک ندارند.

ویژگی های بیسموت

تا قبل از سال ۲۰۰۳ تصور بر این بود که بیسموت (bismuth)سنگین ترین و پایدارترین عنصر است، اما تحقیقات در موسسه spatial Astrophysique در ورسای فرانسه ثابت کرد بیسموت یک عنصر پایدار نیست. این عنصر، یک فلز شکننده دارای یک درخشش فلزی نقره ای و ته رنگ صورتی با یک ماتی رنگین کمانی است. بیسموت از دیامغناطیس ترین فلزات است (یعنی بزرگترین مخالفت را با مغناطیس بودن نشان می دهد).

این فلز که به شکل خالصش وجود دارد و hall effect آن از تمامی فلزات بیشتر است (یعنی وقتی بیسموت در یک میدان مغناطیسی قرار میگیرد، بیشترین افزایش مقاومت الکتریکی را دارد ).

بیسموت کریستالی سخت و درشت است. بیسموت نقطه ذوب پایینی دارد، کمی بیش از ۲۷۱ درجه سانتیگراد و تحولش به کریستال در حالت مایع اتفاق می افتد و به شکل پله های کوچک و رنگی شگفت انگیزی درمی آید. رسانایی الکتریکی آن بسیار ضعیف است ، اما در حالت مایع تا حدودی بهتر از جامد است. و به جز جیوه از تمامی عناصر خاصیت رسانایی حرارتی کمتری دارد.

وقتی در مجاورت هوا به آن حرارت داده شود، با شعله آبی رنگی شروع به سوختن می کند و اکسید آن، بخار زرد رنگی تولید می کند.

 کاربردهای صنعتی بیسموت

اکسی کلرید بیسموت در لوازم آرایش کاربرد وسیعی دارد.

ساب نیترات و ساب کربنات بیسموت در پزشکی به کار می رود.

بیسمونال (Bi manganese) آهن ربای دائمی قوی می باشد.

آلیاژهای بیسموت، درجه ذوب پایینی دارند و به میزان زیادی برای وسایل ایمنی سیستم های سرد کننده بکار می روند.

 بیسموت در تولید آهن های چکش خوار و به عنوان کاتالیزور در ساخت الیاف اکریلیک به کار می رود.

 بیسموت به عنوان مواد ترموکوپل کاربرد دارد.

 حاملی برای سوخت ۲۳۵-U یا ۲۳۴-uranium در راکتورهای اتمی می باشد .

بیسموت در لحیم کاری هم مورد استفاده واقع می شود.

 استفاده از بیسموت(bismuth) به عنوان جایگزین غیر سمی سرب در مواردی مثل لعاب ظروف سفالی، وزنه های ماهیگیری، وسایل تهیه غذا، ابزارهای دستی در مصارف لوله کشی، روغن های مربوط به روغن کاری و ساچمه های شکار پرندگان رایج شده

بیسموت گاهی در تولید تیر و اسلحه استفاده می شود.

خواص درمانی بیسموت

استفاده های دارویی بیسموت(bismuth) برای قرن ها انجام شده است. این ماده در داروهای سوء هاضمه و داروهای آنتی اسفیلیک (ضد سفلیس)موثر است. نمک های کمی محلول یا نامحلول در معالجه زخم ها و اختلالات معده و در تشریح مجاری دستگاه هوایی در طی معاینه با اشعه ایکس استفاده می شود ، و گاهی اوقات بیسموت به شکل فلز کاملاً تقسیم شده یا به عنوان تعلیق نمک های نامحلول آن تزریق می شود.

موارد منع مصرف بیسموت

بیسموت (bismuth)تا ۵ روز قابلیت باقی ماندن در بدن را دارد، ولی در بیمارانی که با ترکیبات بیسموت درمان می‌شوند می‌تواند تا سال ها در کلیه ها باقی بماند. مسمومیت ناشی از بیسموت بیشتر به کلیه ها، کبد و مثانه آسیب می‌زند. به علاوه، ناراحتی های پوستی و تنفسی نیز در اثر تماس با این ماده ممکن است بروز کنند. ممکن است باعث تهوع ، کاهش اشتها و وزن ، ضعف ، آلبومینوری ، اسهال ، واکنش های پوستی ، استوماتیت ، سردرد ، تب ، بی خوابی ، افسردگی ، درد روماتیسمی شود مانند سرب، مصرف بیش از حد داروهای بیسموت دار منجر به ایجاد رسوبی سیاه رنگ در لایه خارجی لثه می‌شود که به آن «خط بیسموت» می‌گویند.تأثیرات زیست محیطی بیسموت هنوز به خوبی روشن نشده اند. عقیده کارشناس ها این است که تأثیر منفی کمی‌در محیط زیست دارد، چون ترکیبات آن انحلال پذیری کمی‌دارند. با این حال، اطلاعات محدود و موجود ایجاب می‌کنند که اثرات زیان بار احتمالی آن در محیط زیست نادیده گرفته نشوند.

برای دیدن و خریدن فلز بیسموت به فروشگاه گوهران شاپ مراجعه نمایید: